Scenariusze

Słoikowa soczewka

Autor:

Katarzyna Kołacz

Słowa kluczowe:

powiększenie,soczewka,światło

Cel doświadczenia:

Celem doświadczenia jest wykonanie prostych elementów optycznych z butelek, wazonów i słoików wypełnionych cieczami.

Wiodące pytania

  • Czy możesz zaufać swoim oczom? Czy wszystko, co widzisz, jest takie, jak je widzisz?

Sprawdzanie przedwiedzy klubowiczów

  • Dlaczego ludzie noszą okulary lub soczewki kontaktowe?
  • Co takiego robią okulary z obrazem, jak przez nie patrzymy?

Polecana inspiracja: wiersz „Okulary” Juliana Tuwima.

Pytania służące zaciekawieniu klubowiczów

  • Za pomocą jakiego przedmiotu możemy dokładnie obejrzeć małe rzeczy? A odległe przedmioty?
  • Jak zmienia się obraz obiektu oglądanego przez soczewkę?

Spis materiałów:

  1. słoiki o różnej wysokości i średnicy, z zakrętkami
  2. wazony, szklanki w kształcie walca i graniastosłupa
  3. gładkie, przezroczyste butelki plastikowe z zakrętkami
  4. kartki papieru A4 lub tekturki
  5. wydrukowane małą czcionką napisy (np. z gazet)
  6. woda
  7. olej
  8. ocet
  9. inne ciecze (np. glikol, gliceryna) – w miarę możliwości
  10. barwniki spożywcze

Planowanie doświadczenia wspólnie z klubowiczami

Doświadczenie można rozpocząć od oglądania małych przedmiotów i napisów przez lupy i telefony komórkowe – w powiększeniu. Podczas tego badania należy zmieniać odległość lupy od oglądanych obiektów.

Etapy realizacji:

  1. Na papierze narysuj proste wzory (okręgi, trójkąty, prostokąty, gwiazdki).
  2. Narysuj dwie równoległe do siebie strzałki skierowane w tę samą stronę.
  3. Umieść kartkę ze strzałkami za pustym szklanym naczyniem i zacznij nalewać wodę.
  4. Obserwuj, co dzieje się ze strzałkami.
  5. Napełniaj (do połowy lub do pełna) różne naczynia cieczami i oglądaj przez nie narysowane na kartce wzory.
  6. Przez tak przygotowane soczewki oglądaj wydrukowane małą czcionką napisy.

Pytania do doświadczenia:

  • Jaka jest różnica między obrazem oglądanym przez pustą butelkę i butelkę z wodą?
  • Jak można zmieniać ten obraz? Czy obracanie butelki coś zmienia? Jak zmieni się obraz, gdy w naczyniu zamiast czystej wody będzie zabarwiona woda, olej lub jeszcze inny płyn?

Refleksja po doświadczeniu

Soczewki wykonuje się najczęściej ze szkła i plastiku. Jednak soczewką może być też woda w przezroczystym naczyniu. Obraz przedmiotu oglądanego przez przezroczyste naczynie wypełnione cieczą różni się w zależności od rodzaju cieczy. Barwniki zawarte w cieczy zmieniają na przykład kolor oglądanego obrazu.

Opis zjawiska:

Woda w standardowej butelce przybiera kształt walca. Można ją nazwać soczewką, ponieważ ma co najmniej jedną zakrzywioną płaszczyznę (w tym przypadku dwie). Jest to soczewka cylindryczna – cylinder stanowi wycinek walca. Promienie światła, przechodząc przez ciecz w butelce, ulegają odwróceniu. Załamują się i zmieniają kierunek swojego biegu zgodnie z prawem załamania światła w ośrodku (cieczy) – promień padający biegnący w ośrodku pierwszym, pada na granicę ośrodków, po czym zmienia kierunek (załamuje się) i jako promień załamany biegnie w ośrodku drugim.

Interpretacje wyników:

Ciekawostki:

Źródła

Powiązane doświadczenia

Połowa soczewki

Mikroskop z komórki

Data dodania: 06.03.2020 Autor: Administrator BEZPIECZEŃSTWO: Bezpieczne DZIEDZINA: Fizyka POBIERZ PDF DRUKUJ Z PDF